Op 14 september stemde het algemeen bestuur van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) in met de herziene begroting voor 2023 en de begroting voor 2024. Jos van Bree en Theo Geldens, voorzitter en lid van het dagelijks bestuur, kijken terug op een goed debat. Belangrijke uitkomst: een medewerkersonderzoek, als onderdeel van het plan Naar een fitte organisatie. Tijdens de ODZOB on Tour-nieuwe stijl hopen de DB-leden veel gemeenteraadsleden te ontmoeten om bij te praten.
Dit voorjaar bleek dat de ODZOB zijn begroting voor 2023 moest bijstellen vanwege een kostenstijging. Belangrijke oorzaak daarvan: de hogere lonen. En die volgden weer uit de krappe arbeidsmarkt en de cao-afspraken. “Natuurlijk voelen we dat in onze begroting; een loonstijging werkt door in onze directe en overheadkosten”, vertelt Theo Geldens. “Maar daar zijn we niet per definitie ongelukkig mee. De inflatie is hoog en onze medewerkers hebben gewoon recht op een passend salaris.”
Informatie beveiligen
Tweede post die hoger uitviel: informatiebeveiliging. Geldens: “De ODZOB beschikt over heel veel data van onze deelnemers en daar zijn we heel zuinig op. De ontwikkelingen gaan razendsnel; het beveiligen van de data vraagt om investeringen die we bij het opstellen van de begroting nog niet konden voorzien.”
Betrokken deelnemende gemeenten
Daarnaast drukt een hoog ziekteverzuim op de begroting. Deelnemende gemeenten uitten afgelopen zomer in zienswijzen hun bezorgdheid daarover. Van Bree en Geldens zijn blij met die betrokkenheid van de deelnemers en delen de zorg. “We willen medewerkers die met recht en reden ziek thuis zijn, zo goed mogelijk ondersteunen”, benadrukt Theo Geldens. “Daarnaast zetten we permanent en structureel in op de fitheid en het welzijn van onze medewerkers. Dat heeft ook te maken met: hoe komen we uit corona, hoe organiseren we thuiswerk? Moeten we iedereen de file injagen omdat we vinden dat ze stipt om half 9 op kantoor moeten zijn, of kunnen we er anders mee omgaan?” Gelukkig daalt het verzuimpercentage inmiddels weer.
Jos van Bree (voorzitter dagelijks bestuur ODZOB) en Theo Geldens (DB-lid met portefeuille Financiën)
Een fitte organisatie
Jos van Bree: “We willen een fijne organisatie zijn waar mensen zich prettig voelen, en waar werkgeluk een prominente plek heeft. Ons plan Naar een fitte organisatie schetst daarvoor een perspectief.” Waar dit plan zich oorspronkelijk vooral richtte op de fysieke gezondheid van medewerkers, is met het AB gekozen voor een bredere invulling van vitaliteit, leggen de bestuurders uit: “We willen echt weten hoe mensen zich voelen, wat eventuele zorgen zijn, wensen en behoeften. Ook de wijze waarop de omgevingsdienst georganiseerd is en bestuurd wordt vinden we erg belangrijk”.
Goede analyse
Door de AB-vergadering is er nog een dimensie toegevoegd aan het plan, vertelt Jos van Bree: “We gaan een medewerkersonderzoek (MO) uitvoeren; dat idee hebben we als DB omarmd.” Waarom dit MO? Geldens: “Er is een relatief grote afstand tussen ons als bestuurders en de medewerkers. We staan niet elke dag in Eindhoven bij de koffieautomaat te luisteren wat er gezegd wordt en hebben behoefte aan een goede analyse om weer een fitte organisatie te kunnen worden. Daarom vinden we het heel belangrijk dat onze medewerkers op een veilige manier kunnen vertellen wat ze te vertellen hebben.”
Scherp houden
Een tijdelijke tariefopslag is onderdeel van de begroting. De DB-leden kunnen er niet op vooruitlopen hoe lang die opslag nodig is – de externe factoren die daarop van invloed zijn, zijn te complex. Theo Geldens: “Het is belangrijk om je te realiseren dat we realistisch begroten, dat zijn we wettelijk verplicht. Zienswijzen kunnen niet altijd een grote invloed hebben op de aangeboden begroting; we kunnen niet het ziekteverzuimpercentage aanpassen bijvoorbeeld. Maar de zienswijzen helpen wél om ons scherp te houden en om te kijken waar we de organisatie zouden kunnen bijsturen.”
Advocaat van de duivel: wat als de tariefsverhoging ook de komende jaren noodzakelijk blijft? Ook dan blijft de dienstverlening van de ODZOB cruciaal, legt Geldens uit. “We zorgen voor een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving voor al onze inwoners in 21 gemeenten. Ik hoef niet te herinneren aan rampen zoals in Enschede en Moerdijk. Als omgevingsdiensten proberen we dat soort gebeurtenissen te voorkomen. Daarvoor heb je gewoon een robuuste en wendbare organisatie nodig en dat kost geld. Ook als bijvoorbeeld corona voorbijkomt, moeten we als organisatie doordraaien om die omgevingsveiligheid te waarborgen.”
Expertise bundelen
Daarnaast: de gemeentes zelf hebben steeds minder kennis en kunde op het terrein ‘veilige, duurzame en gezonde leefomgeving’. Jos van Bree: “Omdat het werk zo specialistisch werd, hebben we dit grotendeels ondergebracht bij onze gemeenschappelijke ODZOB, om daar kennis te bundelen en expertise op te bouwen.” Theo Geldens neemt zijn eigen gemeente, Valkenswaard, als voorbeeld. “Vroeger werkte hier 6 fte op terreinen als lucht, bodem, geluid, externe veiligheid. Nu is dat nog maar 1 fte.”
Deelnemers zijn de omgevingsdienst
Tijdens het begrotingsdebat ervaarden de DB-leden een groot ‘wij’-gevoel, onder gemeenten/provincie als gezamenlijke ODZOB-deelnemers en eigenaren. “Dat gevoel wordt groter”, ziet Jos van Bree. “Het is niet: wij-zij. De 21 deelnemende gemeenten en de provincie zíj́n de omgevingsdienst.”
De ODZOB komt naar je toe – vanaf dit najaar
Om het gezamenlijke gevoel verder te versterken geeft de ODZOB bij wijze van pilot een nieuwe draai aan ODZOB on Tour. Waar gemeenten vroeger konden intekenen op een kijkje achter de schermen bij de ODZOB, komt de ODZOB nu naar de gemeenten toe. Dan kan de dienst ook maatwerk bieden. Van Bree: “Zo’n bezoek richten we in volgens de wens van die gemeente. We kunnen raadsleden uitleggen hoe we samen zorgen voor een gezonde, veilige en duurzame omgeving. We zouden ook samen naar een bedrijfslocatie kunnen gaan voor een controlebezoek. Of naar een zichtstal. Met ODZOB-medewerkers, maar ook met directie- of AB-leden. Geldens: “Zo’n bezoek kan ook een moment zijn om bijvoorbeeld terug te blikken op het begrotingsproces. Of om onze directeur iets te vragen over aspecten als ziekteverzuim of werkdruk.” Deurne en Reusel-De Mierden krijgen dit najaar de primeur van de nieuwe ODZOB on Tour.
Op de hoogte blijven over onze bijdrage aan de leefomgeving?
Meld je aan voor onze digitale ODZOB-nieuwsbrief.