In 2018 zijn in Brabant 9 diensten gezamenlijk gestart met interventietoezicht bij een aantal risicorelevante bedrijven. Dit zijn bedrijven die net niet onder het Besluit risico’s zware ongevallen vallen, maar wel een risico kunnen vormen. De 9 diensten: drie omgevingsdiensten, drie veiligheidsregio’s en drie waterschappen, hebben daarvoor een methodiek ontwikkeld.
Het toezicht aan de hand van de methodiek gebeurt op auditmatige basis en vergt andere competenties en vaardigheden van een toezichthouder. Daarom is er een kennisbank ontwikkeld, zijn er leermodules gemaakt en zijn per dienst 1 of 2 trainers opgeleid. Voor dat laatste hebben de diensten van het ministerie van I&W (via OmgevingsdienstNL) een bijdrage uit het ontwikkelbudget nieuwe prioriteiten omgevingsveiligheid ontvangen. Zo kan de methodiek verder uitgerold worden bij andere Omgevingsdiensten.
Interventietoezicht, wat is dat?
Het doel van interventietoezicht is betere naleving en dus meer resultaat voor de omgeving met minder moeite door gebruik te maken van wat bedrijven zelf kunnen doen. Daarbij gaat de methodiek uit van drie uitgangspunten:
1. Van reactief naar proactief gedrag: gericht op het voorkomen van problemen en overtredingen in plaats van het reageren op problemen en overtredingen;
2. Van regelgericht naar risico- of doelgericht: primaire focus bij de toezichthouder ligt op risico’s en niet op regels;
3. Beoordelen en stimuleren van risicobeheersing door het bedrijf zelf.
Door vooral te kijken naar de kwaliteit van de risicobeheersing door de bedrijven zelf kan veel bereikt worden. De methodiek is gebaseerd op recent academisch onderzoek en kijkt minder naar regelnaleving maar meer naar welke risico’s het bedrijf oplevert en hoe het bedrijf die zelf beheerst. Daarmee wordt gebruikt gemaakt van de kennis en kunde van bedrijven over het eigen bedrijfsproces. Bedrijven hebben de ruimte om zelf te bepalen hoe ze risico’s voor veiligheid en leefomgeving kunnen beheersen. Bedrijven weten immers als geen ander wat er mis kan gaan en hoe dat kan worden voorkomen.
Toezichthouders zijn er blij mee: ‘Je ziet door middel van managementreview en interne audits de andere kant van het bedrijf’.
Kennisbank en leermodules
De aanpak is uitgewerkt in een kennisbank met daarin vier praktische digitale leermodules en toetsen die op basis van een train-de-trainer opzet wordt aangeboden. Tevens is een korte introductievideo gemaakt waarin de opzet in grote lijnen wordt toegelicht. De kennisbank is te vinden op het Kennisnet van OmgevingsdienstNL.
Dankzij een bijdrage uit het Ontwikkelbudget nieuwe prioriteiten omgevingsveiligheid bestaat nu ook de mogelijkheid voor Omgevingsdiensten, Veiligheidsregio’s en Waterschappen in andere regio’s om van deze aanpak gebruik te maken. Daarvoor worden regionale bijeenkomsten georganiseerd waar ingegaan wordt op de aanpak. Intussen is er al belangstelling vanuit de regio Utrecht waar de OD’s, VR’s en Waterschappen mogelijk op een identieke wijze als in Brabant gaan samenwerken. Ook de regio Groningen heeft belangstelling getoond en er draaien in het oosten van het land pilots met de methodiek.
